زیارت از دیدگاه اسلام

چکیده

زيارت در لغت به معني ميل، قصد و انحراف است و در اصطلاح تمايلي است كه افزون بر ميل و حركت حسّي، قلب هم گرايش جدي پيدا كرده و نسبت به مزور با اكرام قلبي و انس روحي همراه مي‌باشد.

فلسفه‌ي زيارت زنده نگه داشتن ياد و نام انسان‌هاي بزرگ و الهام گرفتن از آنها به عنوان اسوه پس از مرگ و ... است.

رسالت و امامت دو جلوه‌ي الهي هستند و راه رسيدن به آنها و در پرتو آن قرب به حق، اتصال به رسول خدا (صلي‌الله عليه و آله) و عترت اوست و زيارت تفسير اين اتصال است و تنها طريق عملي تحقق اين اتصال مي‌باشد. و هدف غايي در زيارت، خدا و تقرب به او  است. از احاديث وارده از سوي پيامبر (صلي‌الله عليه و آله) اهداف ديگري نيز به دست مي‌آيد كه عبارتند از: 1ـ خشوع و ياد مرگ 2ـ دعا براي ميت و ... زيارت بر دو نوع است زيارت مأثور و زيارت غيرمأثور و سه ركن دارد كه عبارتند از: 1ـ زائر 2ـ مزور 3ـ خصيصه‌اي نفساني به نام گرايش قلبي، كه با تعظيم مزور همراه است.

زيارت قبور آداب فراواني دارد كه از جمله‌ي آنها: غسل زيارت، اذكار غسل زيارت و... .

در آيه‌ي 84 سوره‌ي مباركه‌ي توبه، زيارت قبور مؤمنان امري جايز شمرده شده است و نهي وارده در آيه، مبني بر عدم زيارت قبور، مختص منافقان است.

از مجموع روايات وارده از طريق تشيع و اهل سنت (تمام چهار مذهب: حنفي، حنبلي، شافعي، مالكي) به دست مي‌آيد كه زيارت قبور امري جايز بلكه مستحب است. اما وهابيان زيارت قبور را شرك مي‌دانند و ابن تيميه شيعه را به دليل انجام اين عمل كافر مي‌داند و معتقد است از پيامبر هيچ‌گونه فرماني نسبت به زيارت قبور نرسيده است. در پاسخ وهابيان و ابن تيميه بايد گفت كه اولاً:‌ درخصوص زيارت قبور از پيامبر احاديث فراواني رسيده كه دال بر جواز زيارت است. ثانياً: خود پيامبر اين عمل را انجام مي‌داده‌اند و شيعه هم اين عمل را به عنوان اين كه (شعائر الله) است انجام مي‌دهد.

زيارت قبور مشتمل بر آثار دنيوي و اُخروي فراواني است. و آثار دنيوي در دو قسمت آثار فردي و اجتماعي مورد بحث قرار گرفته است.