نشست علمی پژوهشی"اصول و قواعد فقهی حاکم بر نظام خانواده"

1396/10/25  |  1،243 بازدید

قواعد فقهی و اصولی جایگاه اصلی خود را در نظام تربیتی اسلام پیدا نکرده است

سرکار خانم دکتر عزت السادات میر خانی ، استاد حوزه علمیه و عضو هیئت علمی دانشکده تربیت معلم تهران در نشست علمی پژوهشی"اصول و قواعد فقهی حاکم بر نظام خانواده" در جمع طلاب و اعضای کارگروه دانش خانواده مرکز تخصصی زن و خانواده اسلام شناسی گفت: قواعد فقهی و اصولی جایگاه اصلی خود را در نظام تربیتی اسلام پیدا نکرده است.
این نشست دوروزه  با حضور جمع کثیری از اعضای کارگروه دانش خانواده در تاریخ 14 و 15 دیماه، در محل سالن اجتماعات موسسه اسلام شناسی حضرت زهرا سلام الله علیها و با حضور ارزشمند سرکار خانم دکتر میر خانی عضو هیئت علمی دانشکده تربیت معلم تهران برگزار شد.
در روز اول این نشست دو روزه سرکار خانم دکتر میرخانی با بیان اینکه قواعد فقه فرمول های بسیار کلی هستند که منشاء استنباط قوانین محدودتر می شوند و به یک مورد ویژه اختصاص ندارند فرمودند:
قواعد فقهی مبنای قوانین مختلف و متعدد قرار می گیرند و به یک اعتبار بخشی از مسائل فقه و به اعتباری دیگر بخشی از مسائل علم اصول هستند.
لذا قواعد فقهی یکی از منابع استنباط در مسائل مستحدثه و جدید است, لکن جایگاه اصلی خود را در نظام تربیتی اسلامی پیدا نکرده است.
در ادامه به لزوم احیاگری تفکر دینی مخصوصا در حوزه زن و خانواده اشاره کردند و اشاره ای به مطالعات شهید مطهری و کتابهای ایشان در این رابطه کردند. قاعده ی شروط ضمن عقد مطلب بعدی مورد بحث بود. ایشان در انتها به برخی از قواعد فقهی  مهم و کاربردی دیگر در حوزه خانواده اشاره نمودند.
در نشست دوم نیز استاد توضیحاتی درباره نظام هستی و تعریف آن بیان کردند و اینکه بدن انسان به عنوان نمونه کوچک و هدفمندی از نظام افرینش قرار گرفته است، بیان نموده و فرمودند:
اصول حاکم بر خانواده نیز همانند اصول حاکم بر طبیعت با هماهنگی و تناسب بر مدار خویش پیش می رود.
از آنجا که استحکام خانواده در تحکیم جامعه انسانی اسلامی تأثیر مثبتی دارد، قرآن به صورت ویژه ای به تحکیم و ثبات خانواده عنایت کرده و کلیه اصول حاکم بر روابط خانواده را بر این اصل مبتنی نموده است.
قران کریم برای حفظ حریم خانواده دستوراتی  را  می دهد، لکن  با اجرای بعضی از قوانین می توان اموری را بر اعضای خانواده تحمیل نمود و ظاهراً آنها را وابسته نگهداشت؛ اما نمی توان انتظار خانواده ای باصفا و محبت را از آنها داشت.
 در این راستا، قرآن برای تحکیم و حفظ حریم خانواده اصولی را بیان نموده که گاه از لابلای احکام حقوقی قابل استخراج هستند و در مواردی به آنها تصریح نموده است.
اصل طهارت، اصل نظم و اصل تکامل و ...همگی اصولی هستند که نظام آفرینش بر اساس آنها پایه گذاری شده است.
همانگونه که درآفرینش تمامی موجودات طهارت و نظم در نظر گرفته شده،  بنای خانواده نیز براساس طهارت و پاکی نهاده شده است.
ایشان در ادامه پس از ارائه شیوه استخراج اصول از آیات قران،  به اصول دیگری که در تحکیم خانواده تاثیر گذار است اشاره کردند، که عبارت است از: اصل حساب و کتاب ، اصل خدامحوری و حق باوری، اصل عدالت، اصل تکامل و تغییر و تحول و ....
استاد میر خانی در انتها با بیان تفاوت اصل با قاعده و حکم به بررسی همبستگی مثبت یا منفی بین اشیا در عالم اشاراتی نمودند.
لازم به ذکر است این نشست ها توسط  مركز تخصصی زن و خانواده اسلام‌شناسی و با هدف تربيت نيروی كارآمد و صاحب‌نظر در حوزه زن و خانواده و توانمند در جهت توليد علم و نظريه‌پردازی در عرصه مباحث تخصصی بانوان و نيز ايجاد توانايی پاسخ به شبهات در حوزه زن و خانواده با تكيه بر منابع اسلامی، و در راستای برگزاری سلسله نشست‌هاي «دانش خانواده در قرآن» برگزار می‌گردد.