جلوه هاي رحمت پيامبر اعظم(صلي الله عليه و آله و سلم))

پژوهش حاضر با عنوان ( جلوه هاي رحمت پيامبر اعظم(صلي الله عليه و آله و سلم)) با هدف بررسي و شرح تجليات رحمت پيامبر اعظم (صلي الله عليه و آله و سلم) در اوصاف فردی و در مناسبات اجتماعی آن حضرت مي باشد .

خداوند متعال ، پيامبر خاتم (صلي الله عليه و آله و سلم)را «رحمةللعالمين » و « اسوه حسنه » معرفي نموده و اطاعت از ايشان را بر همه واجب دانسته است. از اين رو الگو گيري و تبعيت از ايشان ، نياز به شناخت وصف كمالي ايشان ( رحمت آن حضرت ) دارد.

بهترين معرف شخصيت ايشان، آيات قرآن كريم است. زيرا قرآن سندي محكم و موثق و به دور از افراط و تفريط ، در بيان ويژگيهاي اخلاقي آن حضرت مي باشد. رحمت در لغت به معناي خير و نعمت ، آمرزش و عفو و گذشت ، مهرباني و شفقت و عطوفت ، رأفت و احسان مي باشد و ( رحمةللعالمين) به معناي بخشايشگر مي باشد ، رحمت به دو قسم رحمت رحمانيه و رحمت  رحيميه تقسيم مي شود ، كه رحمت رحمانيه عام بوده و شامل تمامي مخلوقات مي گردد و رحمت رحيميه ، رحمت خاص است و شامل حال مؤمنين مي شود.

در باب تجلي رحمت پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم)در اوصاف ايشان، در آيات قرآن  و روايات ، مواردي از صفات و فضايل آن حضرت مانند ( رحمت ، شرح صدر ، خلق عظيم و رفق و مدارا ) ذكر شده است ، كه إعطاي اين صفات به نحو اكمل ، با عنايت ويژه حق تعالي به آن حضرت ، موجب افضيلت ايشان بر ساير انبياي الهی كه اين صفات را در مراتب پايين تري دارا هستند، شده است.

 در باب معنی رحمت در آيات قرآن، پيامبر رحمتي براي عالميان معرفي شده است كه اين رحمت، رحمت عام الهي است و به خاطر مرتبه والاي ايشان در خلقت، همه چيز در عالم از وجود ايشان بهره مي برند. رحمت پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم)در واقعه فتح مكه و در رويارويي و مدارا با مشركان و منافقان نمود پيدا كرد، آنجا كه فرمودند : « اليوم يوم المرحمة» و نمونه هايي از شرح صدر نبوي در مواجهه با افرادي كه قبلاً خونشان حلال اعلام شده بود ولي بعد مشمول عفو و گذشت ايشان شدند ، متجلي مي گردد.

علاوه بر اين، رحمت پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم)در مناسبات اجتماعي ايشان در قالب ايجاد مساوات بين طبقات مختلف جامعه ( اعم از عرب و عجم ، سياه و سفيد ، مرد و زن ) در عرصه هاي مختلف اجتماعي و در باب تكريم ( اعم از مسلمان و غير مسلمان ، زن و مرد ، ثروتمند و فقير و كودك و بزرگ ) و همچنين اهتمام رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم)به امور مستضعفان و عزت بخشيدن به آنان جلوه گر شده است.

در طول تاريخ، بسياري از محققان به بيان و شرح ويژگيهاي پيامبر(صلي الله عليه و آله و سلم)پرداخته اند، اما برخي از آنها بياني تاريخي داشته و برخي ديگر ، صرفاً از روايات استفاده نموده و برخي مطالب را به صورت كلي و در ضمن شرح وقايع تاريخي بيان كرده اند و يا بنا را بر اختصار گذاشته و شرح و توضيح نداده اند. اما در پژوهش حاضر سعي شده به شرح تمام جنبه هاي رحمت پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) در حوزه هاي اوصاف فردي و مناسبات اجتماعي ايشان پرداخته شود.

از آنجا كه موضوع اين پژوهش ، ديني و تاريخي است، پژوهشگر سعي كرده از طريق منابع قرآني و روايي و منابع تاريخي در زمينه سيره پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) و به روش كتابخانه اي به تبيين وصف رحمت پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) پرداخته و در جهت تحقق اهداف پژوهش گام بردارد .