بررسی فرقه¬گرایی و آسیب¬های آن بر خانواده

این نوشتار، با موضوع بررسی فرقه­گرایی و آسیب­های آن بر خانواده و با هدف تبیین علل و زمینه­های فرقه­گرایی، سعی دارد تا با شناساندن انواع فرقه و بیان ویژگی­های آنان به بررسی روند شکل­گیری فرقه­های سکولار که هدف اصلی­شان از هم پاشاندن بنیان خانواده­هاست، پرداخته و با بیان ویژگی­های رهبران فرقه به بررسی آسیب­های وارده بر خانواده و ارایه­ی راهکارهای مقابله با این آسیب­ها بپردازد.

واژه­ی فرقه از مصدر «فرق» به معناي جدائي است. در فرهنگ دهخدا، فرقه به معناي گروه مردم و فرقه زدن به معناي راه گروهي را رفتن، تعريف شده است. رشد روز افزون فرقه­گرایی و ایجاد عرفان­های کاذب از مسائل مهم فرهنگی بشمار می­رود. فرقه­ها، بدعت­هایی در کنار عقاید جامعه­ی دینی به وجود می­آورند. بدعت­ها و نوآوری­هایی که خود می­توانند در جهت به انحراف کشیدن دین مسلّط جامعه نقش داشته، شخصیت­های انسانی را به انحطاط بکشانند. فرقه­ها انواع مختلفی دارند که از جمله­ی آن می­توان به فرقه­های پذیرشی، فرقه­های تجاوزگر و فرقه­های کنارگیر اشاره کرد. اما از دلایل گرایش به فرقه می­توان به اختلافات در نوع تفکر انسان­ها، نوع معاشرت و رفت­وآمد علما و محدثان، حکومت­ها و سلطه­ها، فاصله از اسلام اصيل و انشقاق در حوزه­ی رهبري، پیدایش شرایط جدید و نابسامانی­های اجتماعی، بحران­های اعتقادی و ایجاد تغییرات در دین اشاره کرد.

با توجه به این­که از جمله مهم­ترین اهداف فرقه­های سکولار، برهم زدن بنیان خانواده­هاست، تمرکز بر روی ویژگی­ها و شاخصه­های این نوع فرقه­ها و بیان ویژگی­های رهبران آن، از مهم­ترین کارهاست. فرقه­های سکولار با تمرکز داشتن بر روی انسان­محوری، انسان را از هدف اصلی آفرینش دور کرده و به سمت جریانات و عقایدی می­برد که دیگر بازگشت از آن بسیار مشکل خواهد بود.

رهبران فرقه­ها که دارای ویژگی­هایی همچون فرافکنی، تلقین فکری و... هستند با اهداف خاصی این راه را پیش می­برند که از جمله اهداف آن­ها می­توان ایجاد پایگاه و بهره­برداری از برخی آموزه­ها را نام برد. یکی از مسائل مهم و عناصر بنیادشکن دین، که همواره نظر دین پژوهان و جامعه شناسان دین را به خود جلب کرده است و آن­ها پیوسته در اندیشه یافتن راه­حلی برای مقابله با آن بوده­اند، بحث فرقه و فرقه­گرایی در مذاهب و گرایش­ها و تمایلات مخالف نسبت به جامعه­ی دینی بوده است. در این پژوهش با بررسی آسیب­هایی که فرقه بر نظام خانواده­ها دارد از جمله: ایجاد اختلالات روحی و روانی و جلوگیری از تشکیل خانواده، راهکارهای علمی از جمله شناخت عرفان حقیقی، تأکید بر جنبه­ی عقلانی و پرهیز از امور خرافی بیان شده و در بخش راهکارهای عملی به راه­هایی همچون افشاگری و ایجاد حساسیت، جلوگیری از فعالیت خزنده، استفاده از ظرفیت­های مجالس مذهبی و ترویج سبک زندگی الهی و رواج عرفان حقیقی اشاره شده است.

نتیجه این­که با توجه به آسیب­ها و تهدیدات فراروی نظام دینی و خانوادگی، هیچ امری فوری­تر از شناساندن چهره­ی واقعی اسلام ناب محمدی6 و پیراستن آن از بدعت­های بوجود آمده به تشنگان معنویت در جهان مادی نمی­باشد.

این پژوهش از جمله پژوهش­های تحلیلی- توصیفی است كه منابع آن بيشتر منابع جامعه شناسي بوده و در كنار آن از منابع تاريخي و تربيتي هم استفاده شده و نحوه­ی جمع­آوری اطلاعات در آن به صورت کتابخانه­ای بوده است.