مشكلات خواب كودكان

مشكلات خواب كودكان

الهامه محسنیان، كارشناس ارشد روانشناسي، دانشگاه فردوسي مشهد

مشکلات خواب در کودکان بسیار شایع است و والدین بسیاری از این موضوع شکایت دارند. وجود مشکلات خواب در کودکان می تواند باعث مشکلات دیگری در کودک و حتی خانواده او شود (مثلا بداخلاقی، تحریک پذیری، اضطراب، کاهش حافظه، خستگی در طول روز و ...) و از طرفی اگر برطرف نشود ممکن است در کودک ماندگار شود.

خواب کودک، نقشي اساسی در رشد و تنظیم مغز به عهده دارد، میزان زیادی از هورمون رشد در حين خواب ترشح مي شود، به کاهش درد در کودک کمک می کند و .... بنابراین بهتر است به مشکلات خواب کودک به اندازه دیگر موارد سلامتی او توجه شود.

برخی عوامل موثر در ایجاد مشکلات خواب کودک:

برخی نکات ضروری برای رفع مشکلات خواب کودک:

·         والدين در ابتدا بايد علت مشكلات خواب كودك را بررسي نمايند، سپس باید با توجه به آن علت، مشکل را حل کنند. يافتن علت، به انتخاب راه حل مناسب كمك مي كند.

·         بهتر است ساعات خواب و بيداري کودک، از قبل معین بوده و با قاطعیت اجرا گردد، هرچند گاهي مي توان انعطاف پذير بود. برای خواباندن کودک، در عين قاطعيت، بایستی شرایطی آرامش بخش نیز وجود داشته باشد.

·         والدين بايد بتدريج اجازه دهند كودك خودش به خواب رود و خیلی به آنها وابسته نباشد. برای این کار مي توان به او اسباب بازي مورد علاقه اش مثل يك عروسك پشمالو و ... را داد تا کودک در زمان خواب، نیاز خود را به بودن در کنار کسی، با آن عروسک برطرف کند.

·         در صورتي كه كودك اصرار دارد كه در رختخواب والدين بخوابد و نمی خواهد در اتاق خود بخوابد، والدين بايد سعي نمايند به شيوه هاي مناسب او را از اين كار منصرف نمايند. در غير اين صورت مي توانند رختخواب كودك را در اتاق والدين ولی دور از رختخواب خود و در روي زمين بيندازند و در شب هاي بعدي بتدریج رختخواب او را دورتر و حتي در بيرون از اتاق پهن نمايند. پس از مدتي كودك با قرار گرفتن در اين شرايط،‌ اتاق و رختخواب راحت خود را ترجيح خواهد داد.

·         اگر کودک بیان می کند که از خوابیدن تنها در اتاقش می ترسد، علاوه بر اینکه باید به روش های مختلف، ترس او را برطرف کرد و او را آرام نمود، در عین حال نباید به این بهانه ها هنگام خواب او را خیلی به حضور والدین عادت داد.

·         پس از 6 ماهگی، شیرخوردن کودک در حین خواب شبانه، فقط از روی عادت است. بنابراین در صورتی که کودک در طول روز کاملا سیر شود، نیازی به شیر خوردن شبانه ندارد و می توان به تدریج شیر خوردن شبانه او را قطع نمود. در این صورت کودک در طول روز نیز بهتر غذا خواهد خورد.

·         افزايش فعاليت هاي بدني در طول روز (مثل بازي كردن) و افزايش فعاليت هاي آرام در ساعات قبل از خواب (مثل كتاب خواندن) به خواب راحت كودك كمك مي كند.

·         مشکلات خواب کودک گاهی خودبخود برطرف می شود اما در برخی موارد نیاز به مداخله دارد. والدين بايد بدانند مداخلات مؤثري براي پيشگيري و درمان اختلال هاي خواب کودکان وجود دارد. بنابراين با مراجعه به متخصصين، ‌مي توانند به كاهش مشكلات خواب كودكانشان كمك نمايند.

·         گاهی والدین به علت نداشتن اطلاعات کافی در مورد زمان مناسب خواب کودک، میزان خواب مورد نیاز کودک، شیوه هاي خواباندن درست کودک، و عوامل اثرگذار بر كيفيت و كميت خواب کودک، به مشکلات خواب کودک دامن می زنند. والدين بايد سعي نمايند از طريق منابع اطلاعاتي معتبر (از جمله كتاب، مجله، متخصصين و سايت هاي اينترنتي معتبر) به افزايش آگاهي خود در زمينه خواب كودكان بپردازند.